ماجرای هسته‌ای ایران؛ روایتی از درون دیپلماسی فرانسه

تحریمها

با بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه تهران در اوایل مهرماه امسال، پروندۀ هسته‌ای ایران به نقطۀ پیش از امضای برجام برگشت. گویی تاریخ در حال تکرار است. این بازگشت به نقطۀ آغاز، نماد شکست مسیر دیپلماتیک هم بود که با حملات اسرائیل و آمریکا به تاسیسات هسته‌ای ایران در خردادماه گذشته به مسیر نظامی کشیده شد. در بیش از دو دهه مذاکرات هسته‌ای از زمان افشای برنامۀ پنهان ایران تا امروز، فرانسه همواره کوشیده تا رشتۀ گفتگو میان تهران، واشنگتن و پایتخت‌های اروپایی را حفظ کند. این مستند با بهره‌گیری از روایت‌های دست‌اول دیپلمات‌ها و مذاکره‌کنندگان پیشین فرانسوی، بیش از بیست سال فراز و نشیب ماجرای هسته‌ای ایران را مرور کرده است، ماجرایی که همچنان موضوعی لاینحل برای جامعۀ جهانی و پرسشی بزرگ برای مردم ایران باقی مانده است.
ده سال پس از لغو تحریم‌ها، حدود یک ماه قبل، تحریم‌های مربوط به شش قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران بار دیگر اجرایی شدند. با فعال شدن سازوکار ماشه یا «اسنپ‌بک»، پرونده هسته‌ای ایران رسماً به نقطۀ آغاز خود بازگشت. مستند «ماجرای هسته‌ای ایران؛ روایتی، از درون دیپلماسی فرانسه» نگاهی تازه دارد به بیش از بیست سال مذاکره حول پرونده هسته‌ای ایران. از اولین ابتکار دیپلماتیک پاریس، برلین و لندن که به امضای توافق سعدآباد منجر شد تا گفتگوهای منتهی به امضای برجام و در ادامه، تلاش امانوئل ماکرون برای نجات توافق هسته‌ای پس از خروج ایالات متحده از آن، فرانسه همواره نقشی کلیدی در تمام این ادوار داشته‌است. 

در این مستند، با دیپلمات‌ها و مذاکره‌کنندگان فرانسوی گفتگو شده که در مقطعی درگیر این پرونده بوده‌اند. دومینیک دو ویلپن، وزیر پیشین امور خارجه فرانسه و نخست‌وزیر پیشین این کشور، نخستین تلاش‌های پاریس برای گشودن مسیر گفت‌وگو با تهران در اوایل دهۀ هشتاد شمسی را روایت کرده است. 

ژرار آرو، مذاکره‌کنندۀ فرانسه در پرونده هسته‌ای و سفیر پیشین فرانسه در آمریکا به ویژه از نحوۀ تصویب قطعنامه‌های تحریمی علیه ایران، نقش روسیه و چین و همچنین از میانجیگری پاریس برای نجات برجام در واشنگتن سخن می‌گوید. 

ژاک اودیبر، مدیر کل سیاسی وزارت امور خارجه فرانسه و مذاکره‌کنندۀ ارشد این کشور در پروندۀ هسته‌ای، روند شکل‌گیری توافق برجام و چرایی مخالفت فرانسه در آبان ١٣‬٩‬٢ با پیش‌نویس توافق را روایت می‌کند. 

در این مستند همچنین با مارک سِمو، خبرنگار دیپلماسی روزنامه لوموند گفتگو کرده‌ایم که در مقاطعی به ویژه پس از خروج ایالات متحده از برجام، از نزدیک شاهد تلاش‌ها برای نجات این توافق با میانجگری پاریس بوده است. 

این مستند با بهره‌گیری از گفت‌وگوهای اختصاصی با این چهره‌ها، روندی را به تصویر می‌کشد که از امید به توافق و رفع تحریم‌ها آغاز شد و به بازگشت تنش، جنگ، تحریم‌های بین‌المللی و بن‌بست دیپلماتیک انجامید.

کلیدواژه‌ها

منتشر شده در