خبرگزاری رویترز
مایا جبیلی و سلیمان الخالدی
شورشیان سوری که در حال پیشروی علیه نیروهای دولتی هستند، روز سه‌شنبه به شهر مهم حماه نزدیک شدند. به گفته شورشیان و یک نهاد ناظر بر جنگ، این پیشروی پس از تصرف ناگهانی حلب در هفته گذشته که رئیس‌جمهور بشار اسد را متزلزل کرد، انجام شد.
شورشیان و نهاد ناظر بر حقوق بشر سوریه (مستقر در لندن) اعلام کردند که شورشیان روستاهایی از جمله معر شحور، چند مایل شمال شهر حما را تصرف کرده‌اند. رسانه‌های دولتی سوریه نیز گزارش دادند که نیروهای کمکی به این منطقه اعزام شده‌اند.
حمله به حما می‌تواند فشار بر اسد را افزایش دهد؛ اسدی که متحدانش، روسیه و ایران، برای حمایت از او در برابر شورشیانی که بار دیگر قدرت گرفته‌اند، تلاش کرده‌اند. این شهر از زمان آغاز جنگ داخلی در سال ۲۰۱۱ در کنترل دولت باقی مانده است.
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، در یک مصاحبه به زبان عربی گفت که تهران در صورت درخواست دمشق، اعزام نیرو به سوریه را بررسی خواهد کرد. ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، نیز بر لزوم پایان دادن به «تجاوز تروریستی» در سوریه تأکید کرد.
محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق، گفت بغداد تنها یک «تماشاگر صرف» در سوریه نخواهد بود و حملات نظامی اسرائیل به دولت سوریه را عامل پیشروی شورشیان دانست. این اظهارات از سوی دفتر او اعلام شد.
مشکلات اسد با باز شدن جبهه جدیدی در شمال شرق سوریه شدت گرفته است؛ جایی که نیروهای یک ائتلاف تحت حمایت آمریکا و به رهبری کُردها با نیروهای دولتی درگیر شده‌اند. هر دو طرف این درگیری را تأیید کرده‌اند.
تصرف حلب در هفته گذشته - شهری که پیش از جنگ بزرگ‌ترین شهر سوریه بود - بزرگ‌ترین حمله شورشیان در سال‌های اخیر به شمار می‌رود.
خطوط مقدم جنگ از سال ۲۰۲۰ تاکنون ثابت مانده است؛ پس از آنکه اسد توانست با کمک نیروی هوایی روسیه و حمایت نظامی ایران و گروه‌های شبه‌نظامی شیعه منطقه‌ای بخش اعظم کشور را از دست شورشیان باز پس گیرد.
اکنون اما روسیه تمرکز خود را بر جنگ در اوکراین معطوف کرده و حملات اسرائیل طی سه ماه گذشته ضربات شدیدی به رهبری حزب‌الله، قوی‌ترین نیروی تحت حمایت ایران در سوریه، وارد کرده است.
روز دوشنبه، صدها شبه‌نظامی عراقی تحت حمایت ایران برای پشتیبانی از نیروهای دولتی سوریه وارد این کشور شدند. منابع عراقی و سوری این خبر را تأیید کردند، اما حزب‌الله اعلام کرده است که در حال حاضر برنامه‌ای برای اعزام نیرو ندارد.
یکی از منابع وابسته به مخالفان سوری گفت که جنگجویان شبه‌نظامی تحت حمایت ایران در میان نیروهایی هستند که آنها در نزدیکی حما با آنها می‌جنگند.
در روزهای اخیر، هواپیماهای جنگی روسیه و دولت سوریه حملات هوایی به شورشیان را تشدید کرده‌اند. هر دو طرف این موضوع را تأیید کرده‌اند. نیروهای امداد نیز گزارش داده‌اند که این حملات، ضربات مرگباری به بیمارستان‌ها در حلب و ادلب وارد کرده است.
رقابت بر سر قلمرو
تشدید درگیری‌ها در سوریه خطر بی‌ثباتی بیشتر در منطقه‌ای را افزایش می‌دهد که پیش‌تر به دلیل جنگ‌ها در غزه و لبنان دچار آشوب شده است؛ جایی که هفته گذشته آتش‌بسی میان اسرائیل و گروه شبه‌نظامی حزب‌الله برقرار شد.
عقب‌نشینی نیروهای اسد در روزهای اخیر منجر به رقابت میان گروه‌های دیگر برای کنترل مناطقی شده است که در شمال غرب، شمال و شرق سوریه در اختیار آنهاست.
نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF)، یک گروه عمدتا کردی که با حمایت آمریکا بخش‌هایی از شرق سوریه را کنترل می‌کند، بامداد سه‌شنبه اعلام کرد که شورای نظامی دیرالزور مسئولیت حفاظت از هفت روستایی را که پیش‌تر در کنترل ارتش سوریه بود، بر عهده گرفته است.
شورای نظامی دیرالزور شامل جنگجویان محلی عرب است که تحت فرماندهی نیروهای دموکراتیک سوریه عمل می‌کنند. این نیروها عمدتاً تحت رهبری شبه‌نظامیان کُرد به نام یگان‌های مدافع خلق (YPG) هستند.
رسانه‌های دولتی سوریه گزارش دادند که ارتش و نیروهای متحد آن در حال دفع حملات نیروهای دموکراتیک سوریه به این روستاها هستند. این روستاها تنها مناطق حضور دولت سوریه در کرانه شرقی رود فرات هستند، منطقه‌ای که عمدتاً تحت کنترل نیروهای دموکراتیک سوریه قرار دارد.
یکی از افسران ارتش سوریه گفت که هدف نیروهای دموکراتیک سوریه از این پیشروی، سوءاستفاده از ضعف نیروهای دولتی پس از پیشروی شورشیان است. او افزود که ارتش و گروه‌های شبه‌نظامی تحت حمایت ایران در حال اعزام نیروهای کمکی هستند.
به گفته یک منبع امنیتی در شرق سوریه و یک منبع ارتش سوریه، حملات هوایی[احتمالا آمریکا]، شبه‌نظامیان تحت حمایت ایران را که از نیروهای دولتی سوریه در این منطقه استراتژیک حمایت می‌کنند، هدف قرار داده است.
یک مقام آمریکایی گفت که ارتش ایالات متحده، که تعداد محدودی نیرو در یک میدان گازی این منطقه مستقر دارد، حداقل یک حمله دفاعی در شب گذشته انجام داده است. او افزود که این حمله ارتباطی با پیشروی‌های شورشیان نداشته است.
میدان نبرد شلوغ
میدان نبرد در شمال سوریه به شدت شلوغ است؛ ایالات متحده، روسیه، ایران و ترکیه همگی در درگیری‌های تازه دخیل هستند و این وضعیت پیچیدگی سیاست‌های جهانی حاضر در این بحران را نشان می‌دهد.
ایران روز دوشنبه اعلام کرد که نشست وزرای خارجه با حضور ترکیه و روسیه در آخر هفته آینده در دوحه برگزار خواهد شد. این نشست بخشی از یک فرایند دیپلماتیک است که پیش‌تر برای تثبیت مرزها مورد استفاده قرار گرفته بود.
نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) نیروی اصلی زمینی تحت حمایت غرب در شرق سوریه بودند که با داعش مبارزه می‌کردند. داعش از سال ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۷ در این منطقه یک شبه‌دولت جهادی ایجاد کرده بود. ترکیه نیروهای اصلی جنگجوی SDF یعنی یگان‌های مدافع خلق (YPG) را به‌عنوان جدایی‌طلبان کُرد می‌داند و آنها را تروریست می‌خواند. ترکیه در سال ۲۰۱۷ نیروهای خود را به مرز فرستاد تا آنها را عقب براند.
پیشروی مخالفان سوری در روزهای اخیر، نیروهای YPG را از مناطقی در حلب و اطراف آن، از جمله محله شیخ مقصود در حلب و یک کریدور در اطراف تل رفعت در شمال، بیرون رانده است.
حضور SDF در شمال شرق سوریه و در طول بخش عمده‌ای از مرز با عراق نیز خطوط تأمین گروه‌های شبه‌نظامی منطقه‌ای تحت حمایت ایران که از اسد پشتیبانی می‌کنند را پیچیده‌تر کرده است. رویترز روز دوشنبه گزارش داد که صدها نیروی عراقی تحت حمایت ایران از مرز عبور کرده و برای کمک به نیروهای دولتی وارد سوریه شده‌اند.
اسرائیل به طور منظم نیروهای تحت حمایت ایران را در سوریه هدف قرار داده است. حزب‌الله اعلام کرد که یک حمله اسرائیلی در نزدیکی دمشق در روز سه‌شنبه یکی از افسران ارشد خود را که با ارتش سوریه در ارتباط بود، به قتل رسانده است. ارتش اسرائیل گفته است که درباره گزارش‌های رسانه‌های خارجی اظهار نظر نمی‌کند.
ایران امروز
