اروپا در آستانۀ «جنگ بی‌صدا» با روسیه : پهپادها و جنگ روانی پوتین با ناتو
با افزایش پرواز پهپادهای ناشناس و نفوذ جنگنده‌های روسی به حریم هوایی کشورهای اروپایی، رویارویی میان مسکو و غرب وارد مرحله‌ای تازه شده است. کارشناسان هشدار می‌دهند که روسیه با جنگی «بی‌نام و ترکیبی» می‌کوشد جبهۀ داخلی اروپا را از درون تضعیف کند؛ جنگی که شاید هنوز رسماً اعلام نشده، اما عملاً آغاز شده است.
فرودگاه کپنهاک که آماج پهپادهای روسی قرار گرفته است.
با افزایش پرواز پهپادها در آسمان کشورهای اروپایی و ورود گاه‌به‌گاه جنگنده‌های روسیه به حریم هوایی کشورهای عضو ناتو، تنش میان مسکو و اروپا وارد مرحله‌ای تازه شده است. این رویدادها نشانۀ گسترش جنگی هستند که دیگر فقط در خاک اوکراین جریان ندارد و به سراسر قاره سرایت کرده است.
در سه سالی که از تهاجم روسیه به اوکراین می‌گذرد، دولت‌های اروپایی کوشیده‌اند از به‌کاربردن واژه‌ی «جنگ» برای این وضعیت پرهیز کنند تا هم افکار عمومی را نگران نکنند و هم خطر رویارویی مستقیم با مسکو را کاهش دهند. با این حال، تداوم پرواز پهپادها و حملات سایبری باعث شده است که بسیاری از کارشناسان بپرسند: آیا اروپا عملاً وارد جنگی پنهان با روسیه نشده است؟
از جنگ در میدان تا جنگ در ذهن
به‌گزارش «لوموند»، هدف اصلی کرملین دیگر تنها میدان‌های نبرد نیست، بلکه ارادۀ سیاسی و روانی جوامع اروپایی است. روسیه با بهره‌گیری از ابزارهایی چون حملات سایبری، انتشار اطلاعات نادرست و پرواز پهپادهای ناشناس، می‌کوشد اعتماد عمومی در اروپا را سست کند، روند تصمیم‌گیری سیاسی را مختل سازد و اتحاد میان کشورهای عضو ناتو را از درون فرسوده کند.
در حالی‌که ارتش روسیه در اوکراین فرسوده شده، ولادیمیر پوتین، توانایی آغاز جنگی مستقیم با ناتو را ندارد. اما از طریق «جنگ هیبرید» یا همان جنگ ترکیبی – آمیزه‌ای از تهدید نظامی، عملیات اطلاعاتی و فشار روانی – می‌تواند با هزینه‌ای اندک، فضای امنیتی اروپا را بی‌ثبات کند.
واکنش‌های محتاطانه و ناهماهنگ
در برابر این تهدیدها، واکنش کشورهای اروپایی یکدست نیست. لهستان و دانمارک با قاطعیت بیشتری عمل کرده‌اند. ورشو پس از ورود حدود بیست پهپاد به خاک خود در اوایل سپتامبر، اعلام کرد هر شئی پرنده‌ای که وارد حریم هوایی لهستان شود سرنگون خواهد شد، حتی اگر جنگندۀ روسی باشد. نخست‌وزیر لهستان نیز هشدار داد: «اگر روسیه در اوکراین پیروز شود، این به معنای پایان لهستان و اروپا خواهد بود.» او پس از پرواز پهپادهایی بر فراز فرودگاه کپنهاگ، آن را «جدی‌ترین حمله به زیرساخت‌های دانمارک» توصیف کرد و گفت: «اگر از ترس حملات هیبریدی عقب‌نشینی کنیم، آغاز پایان ما خواهد بود.»
در آلمان اما لحن مقامات محتاطانه‌تر است. پس از بسته شدن موقت فرودگاه مونیخ بر اثر پرواز پهپادها، دولت آلمان اعلام کرد که هنوز دلیلی برای سخن گفتن از «وضعیت جنگی» وجود ندارد. صدراعظم آلمان، فریدریش مرتس گفت: «ما در جنگ نیستیم، اما دیگر در صلح هم نیستیم.» این جمله اکنون در محافل سیاسی آلمان تکرار می‌شود، بی‌آنکه دولت رسماً واژه‌ی «جنگ» را به کار برد.
