در تاریخ ۲۴ آوریل ۲۰۲۵، نشست ویژه‌ای از سوی شورای اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل متحد (ECOSOC) با محوریت آوارگی اجباری و حمایت از پناهندگان در مقر این شورا در نیویورک برگزار شد. جمعیت حقوق بشر آذربایجان (ارک) به‌عنوان یکی از سازمان‌های جامعه مدنی فعال در حوزه حقوق بشر در این نشست شرکت کرد.
جهان امروز با بحرانی بی‌سابقه در زمینه آوارگی مواجه است. برآوردها نشان می‌دهد که تا نیمه سال ۲۰۲۴، بیش از ۱۲۲.۶ میلیون نفر در سراسر جهان به اجبار آواره شده‌اند که از این میان، ۴۳.۷ میلیون نفر پناهنده هستند. این آمار بیانگر ابعاد گسترده و نگران‌کننده بحران آوارگی در سطح جهانی است. همزمان، کاهش منابع مالی بین‌المللی، میلیون‌ها انسان را از دریافت کمک‌های ضروری و حیاتی محروم کرده است. تداوم بسیاری از بحران‌های آوارگی، لزوم اتخاذ رویکردهایی پایدار، آینده‌نگرانه و جامع برای حمایت از پناهندگان و جوامع میزبان را برجسته می‌سازد. افزایش توانمندی و خوداتکایی پناهندگان، ارتقای ادغام آنها در نظام‌های ملی، و حمایت از جوامع میزبان از جمله اقداماتی هستند که نه‌تنها به پاسخگویی مؤثرتر منجر می‌شوند، بلکه دستیابی به اهداف توسعه پایدار (SDGs) را نیز تسهیل می‌کنند.
در این نشست، نمایندگان دولت‌ها، ناظران، شرکای سازمان ملل و سازمان‌های جامعه مدنی گرد هم آمدند تا رویکردهای پایدار در ارائه حمایت و کمک به پناهندگان و جوامع میزبان را بررسی کرده و به دنبال راهکارهایی برای حل پایدار بحران آوارگی اجباری باشند.
آقای باب ری، رئیس شورای اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل متحد در سخنرانی خود نقش دولت‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد را در حمایت از آوارگان برجسته کرد و اظهار داشت: "آوارگان منبعی ارزشمند از لحاظ تجربه و نیروی کار متخصص برای کشورهای میزبان هستند".
آقای فیلیپو گراندی، کمیسر عالی پناهندگان سازمان ملل، در این نشست چهار محور کلیدی را مطرح کرد. وی تأکید کرد که طی یک دهه گذشته، شمار آوارگان و پناهندگان دو برابر شده و از ۶۰ میلیون به بیش از ۱۲۰ میلیون نفر رسیده است که عمدتاً ناشی از درگیری‌ها بوده است. گراندی افزود: "جنگ‌هایی که بدون رعایت قوانین بین‌المللی بشردوستانه و بدون مجازات انجام می‌شوند، به شکل مستقیم غیرنظامیان را هدف قرار می‌دهند و آنها را وادار به فرار می‌کنند".
او همچنین به چالش‌های ناشی از هم‌پوشانی عوامل آوارگی، از جمله درگیری‌ها، تغییرات اقلیمی، فجایع طبیعی، فقر و گرسنگی اشاره کرد و گفت: "اگرچه بسیاری از این عوامل به تنهایی وضعیت پناهندگی را تعریف نمی‌کنند، اما به شکل فزاینده‌ای موجب جابه‌جایی‌های جمعیتی می‌شوند که مدیریت آنها پیچیده‌تر شده است".
گراندی تأکید کرد که با سیاسی‌تر شدن واکنش‌ها نسبت به گذشته، حل این بحران‌ها نیز دشوارتر شده و در عین حال، منابع مالی برای پاسخ‌های بشردوستانه کاهش یافته است.
در پایان این جلسه، مقرر شد «فراخوانی برای اقدام» توسط رئیس شورای اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل متحد صادر شود که شامل توصیه‌هایی برای گام‌های آتی جامعه بین‌المللی در مقابله با بحران آوارگی اجباری خواهد بود.
جمعیت حقوق بشر آذربایجان ارک