شانزده سال پیش سران کشورهای ترکیه، آذربایجان، قزاقستان و قرقیزستان در شهر نخجوان گرد آمده و آن روز یعنی سوم اکتبر را روز همکاری کشورهای ترک زبان اعلام کردند که با اضافه شدن کشورهای ازبکستان، ترکمنستان و مجارستان به آنها، سوم اکتبر در تقویم رسمی هفت کشور به عنوان روز همکاری ترکها موسوم شد. ولی صندلی یکی از مهمترین اعضای آن سازمان هنوز خالیست.
اعلام این روز در شهر نخجوان نیز ارزش تاریخی دارد زیرا در اساطیر ترکها و در فرهنگ شفاهی آذربایجان، نخجوان شهر حضرت نوح شناخته می‌شود و نام قدیمی آن شهر را نیز نوح‌چیخان گفته‌اند. در آن شهر صخره‌ای به نام گمی‌قایا وجود دارد که نقش کشتی بر روی آن کنده شده و تور هیردال تصاویر آن کشتی‌ها را شبیه کشتی‌های وایکینگ و مقدم بر آنها دانسته است. تکه‌های بسیار بزرگ چوب از کوههای نخجوان یافت شده که به باور محققان بقایای یک کشتی می‌باشد و عجیب‌تر آنکه در نزدیکی گمی‌قایا جایی به نام نوح‌دابان نیز وجود دارد.
در روایات شفاهی و فرهنگ عامیانه آذربایجان، نوح از نخجوان برخاسته و تبریز شهر نبوت نوح و باستانی‌ترین شهر ادیان است و استاد شهریار این اعتقاد شفاهی مردمی را چنین بیان داشته است:
تبریز که مهد هر فتوح است
با مهر و نشان عهد نوح است.
این اعتقاد علاوه بر کهنسال بودن تبریز، نشان می‌دهد که این شهر در تفکر اساطیری از دوره باستان ترک‌نشین بوده است. زیرا در داستانهای دینی و اساطیری، نوح پسری به نام یافث دارد که جد ترکها بوده و به ابوالترک معروف است و اگر تبریز شهر نوح و یافث باشد، پس از همان دوره نوح شهر ترکها نیز بوده و طبق اعتقادات اساطیری، تورک نام پسر یافث است و این اعتقاد کهن از تورات تا ابوریحان بیرونی بدون کوچکترین تردیدی تکرار شده است.
محمدباقر مجلسی کتابی به نام حیات القلوب دارد که در آن کتاب با ثبت اعتقادات کهن و گردآوری داستانها و افسانه‌های شفاهی آن دوران، کار ارزشمندی کرده و در جلد اول و بخش داستانهای مربوط به حضرت نوح به افسانه‌ها، اعتقادات و آیینهای ترکها درباره نوح پرداخته و می‌نویسد: اهالی دو سوی ارس طایفه‌ای بودند که درخت صنوبری را می‌پرستیدند و معتقد بودند که چشمه ارس به خاطر نوح خلق شده و یافث پسر نوح این درخت را در کنار آن چشمه کاشته است. یعنی علاوه بر یکی بودن اهالی دو سوی آراز، همچنان نوح و یافث به این منطقه پیوند خورده و حالا سازمان همکاری کشورهای ترک زبان در نخجوان شکل می‌گیرد و تبریز غایب اصلی آن است.
@ibrahimsavalan
